بررسی تطبیقی سازش در حقوق ایران و آمریکا

سازش از جمله شیوه های حل وفصل اختلافات در میان بش ر از گذشته تا به امروز بوده است. در بسیاری از کشورها با وجود آن که دادگاه ها به عنوان مرجع عام تظلم خواهی وجود دارند فرآیند سازش و میانجیگری به عنوان شیوه ی جایگزین دادگاه ها کارکرد بالایی دارد . در این نوشته تلاش شده است تا با تطبیق سازش در حقوق ایران با حقوق آمریکا، راه کارهایی برای ترویج فرآیند سازش پیشنهاد شود. به طور کلی در حقوق ایران به توافق نهایی طرفین بر سر اختلافات حقوقی فی ما بین سازش گفته می شود که این توافق گاهی در قالب سند عادی یا صلح نامه رسمی و یا به صورت گزارش اصلاحی و دردادگاه شکل می گیرد . در بررسی و تطبیق مفهوم سازش در حقوق آمریکا دو نکته مهم قابل ملاحظه است. اول آن که در حقوق آمریکا فرآیند سازش از جمله شیوه های جایگزین حل و فصل اختلافات می باشد که به موجب آن ، طرفین به جای م راجعه به دادگاه، اختلاف خود را به شخص ثالث بی طرف که غالبا منتخب طرفین است، ارجاع می دهند و او تلاش می کند تا با ارائه پیشنهادات سازنده میان طرفین مصالحه نماید . بنابراین سازش دهنده به عنوان یکی از ارکان فرآیند سازش در این کشور دا رای نقش ویژه است . نکته ی دوم آن است که در حقوق آمریکا مفهوم سازش تحت عنوان میانجیگری آورده شده است لذا ابتدا تطبیقی میان سازش و میانجیگری صورت گرفته و در ادامه به جزئیات میانجیگری در این کشور پرداخته شده است . در مجموع برای ترویج سازش در حقوق ایران می بایست زمینه های ایجاد نهادهای خصوصی سازش فراهم شود تا یک سو از حجم پرونده های ورودی به محاکم کاسته شود و از سوی دیگر، ایجاد چنین نهادهایی موجب افزایش مشارکت مردمی در جهت تحقق عدالت خواهد شد.